Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders

Algemene Verordening Gegevensbescherming

Implementatie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming binnen de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-Vaarders

Mei 2018

INHOUD

Algemeen

1. Gegevens en toestemming
2. Recht op vergetelheid
3. Toegang en verantwoordelijkheid
4. Beveiliging – melden datalek
5. Tenslotte

Annex 1: log van wijzigen, raadplegen en gebruiken gegevens

Annex 2: familiarisatie log bestuursbegunstigers en administratrice

1 Algemeen

Sinds 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) definitief van kracht. Voor de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders  (SNKHV) houdt dat in dat er, met betrekking tot de opgeslagen persoonsgegevens van de begunstigers, verplicht gehandeld moet worden zoals hieronder beschreven. Vooral het bijhouden van het log in Annex 1 verdient aandacht vanwege de gevolgen die niet of onjuist bijhouden kunnen hebben bij eventuele inspectie door de Autoriteit Persoonsgegevens.

De AVG noopt een aantal zaken te regelen. Zo moet het duidelijk zijn welke gegevens van SNKHV begunstigers opgeslagen worden en met welk doel. Ieder begunstiger moet daartoe expliciet toestemming geven en gewezen worden op het recht op vergetelheid. De beveiliging van en toegang tot de opgeslagen gegevens moet geregeld en bekend zijn. Ook moet het eerder genoemde logboek worden bijgehouden waarin opgetekend wordt wie er wanneer waarom het begunstigersbestand heeft geraadpleegd en welke gegevens er eventueel veranderd zijn.

In de volgende hoofdstukken wordt een en ander verder uitgewerkt.

2 Gegevens en toestemming

Bij aanmelding als begunstiger  van het SNKHV wordt gevraagd naam, adres, telefoonnummer,  alsmede e-mailadres op te geven. Op het aanmeldingsformulier geeft het beoogde begunstiger aan toestemming te geven tot het opslaan en verwerken van deze gegevens. In het huishoudelijk reglement wordt dit nog eens bekrachtigd.

De gegevens van de begunstigers die het SNKHV opslaat en verwerkt vallen alle in de categorie gewone gegevens. Andere categorieën gegevens die de AVG definieert zijn bijzondere en strafrechtelijke. Bijzondere persoonsgegevens zijn bijvoorbeeld die gegevens waaruit iets blijkt over iemands ras, etnische afkomst, seksuele geaardheid, begunstigermaatschap vakvereniging of gezondheid. Strafrechtelijke gegevens spreken voor zich.

De grondslag voor de verwerking van de gegevens van begunstigers is: toestemming. Dit is ook de enige van de vier grondslagen waarop opslag en verwerking gebaseerd kunnen zijn die op het SNKHV van toepassing is.

Het doel van het opslaan van de verstrekte gegevens is het voeren van de begunstigers-administratie (herinnering betalen contributie), het informeren van begunstigers over activiteiten van het SNKHV of over andere maritiem gelieerde onderwerpen/activiteiten.

De bij aanmelding verstrekte gegevens worden momenteel door SNKHV op drie manieren opgeslagen:

• in een begunstigerslijst met alle gegevens
• en in een lijst met alleen e-mail adressen die gebruikt wordt om een mail aan alle begunstigers te sturen. Het spreekt voor zich dat de e-mail adressen in zo’n mail aan allen niet in cc, maar in bcc staan
• een lijst ten behoeve van de begunstigernummer-uitgifte na uitschrijven/overlijden van een begunstiger

Het SNKHV is niet gewoon de begunstigers periodiek een begunstigerslijst te doen toekomen. Bij vragen aan het secretariaat om contactgegevens van begunstigers wordt de omkeer-methode gebruikt. Het secretariaat neemt de contactgegevens van de aanvrager op en stuurt die door naar het gewenste begunstiger met de vraag contact op te nemen met de aanvrager. Er worden door het secretariaat geen gegevens van begunstigers verstrekt aan derden.

• Bij het verwerven van een publicatie van de Stichting door middel van het bestelformulier op onze website, worden de verstrekte gegevens gebruikt voor afhandeling en verzending van de betreffende bestelling.
• Gegevens die tot ons komen door gebruik van het contactvenster op onze website, worden gebruikt in de afwikkeling van de betreffende correspondentie.

3 Recht op vergetelheid

Ieder begunstiger kan na opzeggen van het begunstigerschap aanspraak maken op het recht op vergetelheid. Hoewel gegevens na opzegging of overlijden nog slechts voorkomen in de lijst ten behoeve van de begunstigernummer-uitgifte, kan men op enig moment na opzeggen aanspraak maken op dit recht. Als dat het geval is worden binnen een maand alle gegevens van de betreffende persoon uit de begunstigersadministratie verwijderd en wordt het ex-begunstiger daarvan schriftelijk op de hoogte gesteld. In de begunstigernummer-uitgiftelijst worden de gegevens rond het vrijgekomen begunstigernummer geanonimiseerd.

 4 Toegang en verantwoordelijkheid

Tot de opgeslagen gegevens hebben toegang alle bestuursleden van het SNKHV voor zover dat voor de uitoefening van hun (bestuurs)taken noodzakelijk is. Om ervoor te zorgen dat ieder van hen op de hoogte is met de AVG binnen SNKHV wordt een ieder gevraagd deze toelichting te bestuderen en daarna in Annex 2 het familiarisatieformulier te tekenen. Daarmee verklaart hij/zij zich bekend met de eisen van de AVG en de door SNKHV gehanteerde werkwijze zoals hier beschreven. 

Hoewel het SNKHV niet de verplichting heeft een Functionaris Gegevensbescherming (FG) aan te stellen, is het eerste aanspreekpunt met betrekking tot de AVG de secretaris van het SNKHV. De secretaris houdt in de gaten dat de AVG wordt nageleefd en goed wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld door periodiek de beide annexen te checken.

4 Beveiliging – melden datalek

De voorzieningen waarop de begunstigersadministratie of delen daarvan opgeslagen zijn bestaan bij ingaan van de AVG uit vijf desktop PC’s, met hun externe harde schijven. De ene desktop PC bij de sectretaris,  de andere desktop PC  wordt gebruikt door de voorzitter  en de derde door de bevat de begunstigersadministrateur., de vierde bij de voorzitter van de collectecommissie en de vijfde bij de organisator van de wachtlopers.  Alle vijf  alleen bereikbaar door invoer van een password alleen bekend bij gebruiker van de desbetreffende 

Er is in de kamers een laptop die is voorzien van een bezoekers account voor begunstigers en externe partijen om de audio/video installatie te bedienen. Hierop staan geen begunstigergegevens.  Op deze wijze is de beveiliging van de begunstigersadministratie gewaarborgd. Bij vervanging of aanpassing van het voorzieningenarsenaal zal SNKHV zorg dragen voor de doorlopende beveiliging van de haar toevertrouwde persoonsgegevens. Een inbreuk in verband met persoonsgegevens, beter bekend als een datalek, is een inbreuk op de beveiliging die leidt tot de vernietiging, het verlies, de wijziging, de ongeoorloofde verstrekking of de ongeoorloofde toegang tot doorgezonden, opgeslagen of anderszins verwerkte persoonsgegevens. Het is voor de kwalificatie als ‘inbreuk in verband met persoonsgegevens’ niet relevant dat er boos opzet in het spel is. Hoewel een hack van ons systeem waarbij persoonsgegevens worden buitgemaakt een schoolvoorbeeld is van een datalek, kunnen we ook gegevens die op een verloren laptop staan of een afgesloten website met persoonsgegevens die per ongeluk openstaat ook kwalificeren als een datalek. In het geval zich daadwerkelijk een datalek voordoet, moet dat gemeld worden aan de Autoriteit Persoonsgegevens (via de site autoriteitpersoonsgegevens.nl onder de tab melden). Melden is niet nodig bij datalekken waarbij het onwaarschijnlijk is dat de inbreuk een risico  inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen. Dit in geval SNKHV ter beoordeling van zo veel mogelijk bestuursbegunstigers (in vergadering).

Tenslotte

Het begunstigersbestand van het SNKHV is relatief klein en er worden weinig persoonsgegevens opgeslagen. Daarom is het niet nodig om een Data Protection Impact Assessment oftewel een gegevensbeschermingseffectbeoordeling uit te voeren.

Wel meent het SNKHV middels voorliggende map voldaan te hebben aan haar verantwoordingsplicht (accountability) met betrekking tot de AVG. De verwerking van gegevens door het SNKHV voldoet aan de beginselen van rechtmatigheid, transparantie, doelbinding en juistheid.

In geval de Autoriteit Persoonsgegevens het SNKHV vraagt verantwoording af te leggen over hoe wij met de AVG omgaan, menen wij hiermee aan te kunnen tonen dat we de juiste organisatorische en technische maatregelen hebben genomen om de ons toevertrouwde persoonsgegevens te beschermen.

Hoorn, Mei 2018

Met steun van het VSB Fonds heeft de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders in het voorjaar van 2000 een zeer zeldzame kaart kunnen verwerven, een sleutelstuk in de historie van de ontdekking van Kaap Hoorn. Het betreft de Mercator-Hondiuskaart van 1602, waarop Vuurland als een archipel is aangegeven. Ten zuiden daarvan - parallel aan Straat Magelaen - wordt een tweede doorvaart tussen de Atlantische en de Stille Oceaan getoond.

In 1615 vertrok de vloot van Le Maire en Schouten uit Hoorn om bezuiden de moeilijk te bezeilen Straat Magelaen een nieuwe weg naar de Stille Zuidzee te zoeken. 

Een vraag, die zich tot op heden voordoet, is: Waarop baseerde Le Maire zijn vermoeden van die zuidelijke doorgang? Hoe kon hij die veronderstellen terwijl de grote geografen en cartografen als Ortelius, Plancius, Mercator en Blaeu, Vuurland zagen als een deel van een groot zuidelijk vasteland, dat de wereld in evenwicht moest houden. Het antwoord ligt bij de kaartenmaker Jodocus Hondius.

Jodocus Hondius (Joost de Hondt) was als kaartgraveur werkzaam geweest in Engeland en had daardoor regelmatig contact gehad met insiders die bekend waren met de waarnemingen in het verre zuiden door Francis Drake. Die was bewesten Vuurland door een storm naar het zuiden geslagen en had daar een open zee gezien, die zich mogelijk uitstrekte tot de Atlantische Oceaan. Hondius heeft, na zijn verhuizing naar Amsterdam, drie kaarten gemaakt van de situatie zoals die zou kunnen zijn. Twee ervan veronderstellen een zeestraat ter breedte van de Noordzee, maar dat vond niet veel geloof, zelfs niet (blijkens een bijschrift op een van die kaarten) van de maker. De derde kaart toont Zuidland weer groter maar laat nog steeds een nauwe doorvaart zien. Daarna, in 1606 en 1607 liet Hondius ook die doorvaart weg en keerde daarmee terug naar de traditionele voorstelling van Vuurland als deel van het Zuidland.

De derde kaart van Hondius, dus die met de nauwe zeestraat, moet Isaac le Maire in zijn bezit hebben gehad en hij moet in het bestaan van de zeeroute hebben geloofd, zo meent men binnen de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders. Het journaal van zijn zoon noemt bij het naderen van Vuurland de gezochte verbinding namelijk "het Zuydergat". Van die kaart is een gaaf exemplaar opgedoken en door de Stichting aangekocht. Zo groeit in Hoorn de documentatie en presentatie van de vroegste tot de jongste Kaap Hoorn-vaart.

Le Cap Horn correspond à la pointe sud du continent américain; il s´enfonce loin dans la zone maritime des vents d´ouest tumultueux du 40me parallèle sud à la limite extrême des voies maritimes praticables pour les cargos à voiles de haute mer. Citons à ce propos le transport maritime européen du blé de l´Australie et du nitrate du Chili.

Doubler le Cap Horn constituait pour les marins de ces jours l´épreuve ultime de leur carrière et leur titre de gloire marine. Il va de soi qu´un lien unique existe entre les marins ayant “doublé le Cap” , lien concrétisé en 1937 à St. Malo en Bretagne quand plusieurs capitaines de mer fondèrent  ¨L’Amicale des Capitaines au Long Cours Cap Horniers”.

Après la Seconde Guerre Mondiale – le commerce maritime à voile ayant disparu – l’initiative  française fut imité dans d´autres pays, créant à leur tour des sections nationales de l´Amicale française,  celles-ci  ouvrants leurs rangs  également aux marins des grades moins éléves. La section néerlandaise, désignée comme “Association des Cap Horniers Néerlandais’’ fut créée en 1959. Elle a son siège dans la ville de Hoorn, port d’attache des explorateurs marins Le Maire et Schouten partis à la découverte du Cap Horn (´Hoorn´ en néerlandais) en 1615.

Dans les années soixante-dis, la plupart des adhérents néerlandais ne furent plus en état d´assister aux réunions de leur section en raison de leur âge avancée. En 1985, l´association fut converti en une fondation cherchant à maintenir vivante  la mémoire de la navigation à voile au long cours, mettant l´accent sur le tour du Cap Horn  comme une preuve de compétence dans l´histoire maritime.

Partant du fait qu´en ce moment la liste des membres ne contient plus de marins ayant doublé le Cap Horn, la Fondation a ouvert ses rangs aux yachtsmen ayant accompli cet exploit. Les sportifs qui ont fait le trajet du 50me parallèle dans l´Atlantique sud au 50me dans le Pacifique ou vice versa, sans faire appel au moteur, reçoivent  une trophée de la commune de Hoorn et leurs passagers à bord une médaille commémorative.

Le nombre d´adhérents se composant d´anciens marins, de yachtsmen et de personnes aux intérêts maritimes, est d´environ 500, liés entre eux par leur passion pour la navigation à voile au long cours et l´histoire de la mer en général. Chaque année, en automne, la Fondation organise à Hoorn une réunion avec conférences et dîner en commun. En hiver, des conférences ont lieu à Hoorn ou ailleurs sur demande. Au printemps, paraît annuellement une publication traitant d´un ou plusieurs périples au Cap Horn ou de sujets maritimes s´y rapportant.

La Chambre des Cap Horniers dispose de modèles reduits, cartes marines, instruments, etc. , adresse: Achterom 17 à Hoorn, est ouverte le mercredi de 11.00 à 16.00 heures du 1er avril au 1er octobre et le dimache de 13.00 à 16 heures du 1er juin au 31 août, l’accès étant gratuit.

La navigation à voile au long cours fut trop internationale pour faire partie explicite de l´histoire maritime néerlandaise.  Aussi, est-elle restée la parent pauvre de nos musées maritimes. La navigation autour du Cap Horn est cependant souvent considérée comme le chapitre le plus important de notre histoire maritime., chapitre dont le souvenir doit être conservé. Notre fondation a bien voulu se charger de cette tâche.

Les événements importants à venir:

Le 29 janvier 1616, Jacob Le Maire et Willem Cornelisz. Schouten découvrirent la pointe sud du continent américain, et la nommèrent 'Cap Horn', d'après leur port d'attache.

Navigant les eaux libres et inconnues entre l'Atlantique et le Pacifique, ils établirent les bases pour une expansion de la commerce mondiale beaucoup plus ample qu'aurait été possible par le détroit de Magellan.

Le Maire et Schouten y tracèrent des cartes marines du détroit Le Maire,  des autres côtes en cette région et du Cap Horn. Ensuite ils poursuivirent leur voyage aux Indes orientales. En 1643 l'amiral Brouwer suivit leurs traces et trouva que 'Statenland' ('le pays des États': actuellement l'île des États en Argentine) était en fait une île et n'était pas attaché à la terra incognita imaginaire.

Tous ces moments historiques seront célébrés à divers occasions dans la ville de Hoorn:

• 14 juin 2015: Départ des deux navires à voile, avec Le Maire Schouten
• 15 août 2015: Réunion Internationale des Cap Horniers
• 29 janvier 2016: La découverte du Cap Horn - Colloque et présentation de l'ATLAS du Cap Horn, une publication cartographique commémorative.

De laatste Kaap Hoorn-vaarder

Door Tom Grijsen, Radio Nederland Wereldomroep

16-05-2003

http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/rnw/holland/kaaphoorn030514.rm

Kapitein Pieter van der Hoek aan boord van de Pamir Nederland heeft tot halverwege de 20e eeuw met zeilende vrachtschepen gevaren. De voornaamste doorgangsroute voerde langs Kaap Hoorn. De `Kaap der Kapen' was berucht vanwege het ruige weer. Maar zij was ook een uitdaging. Vandaar dat zeelui die haar rondden zich trots Kaap Hoorn-vaarder noemden. Zeilende vrachtschepen zijn inmiddels verdwenen en de Kaap Hoorn-vaarders uitgestorven. Op één na: de 88-jarige Pieter van der Hoek.

Beluister de documentaire (17'01") Kaap Hoorn is de zuidpunt van Zuid-Amerika en de zuidelijkste Kaap die zeilschepen vroeger moesten `ronden´. Met de nadruk op 'moesten', want als de schepen een andere route konden volgen, deden ze dat. De zee bij de Kaap kan vreselijk spoken.

Volgens nauticus H. Hazelhoff Roelfsema, bestuurslid van de Stichting van Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders, kunnen de golven er 18 meter hoog worden: "Zeelui op de grote zeilvaart vochten bij Kaap Hoorn tegen golven, snoeiharde wind, hagelbuien, vermoeidheid en angst. De dreiging om te stranden of met een ijsberg in botsing te komen, was voelbaar voor de bemanning. Die wist vaak niet waar ze was; navigatiemiddelen waren nog heel primitief. De regen, de mist, de zee en de ijsbergen zijn soms niet van elkaar te onderscheiden. Het kan er één grote grijze soep worden."

De laatste

Pieter van der Hoeks flat in Kijkduin oogt op het eerste gezicht heel Nederlands. Maar in de woonkamer staat naast zijn de leunstoel een indrukwekkende vaas uit het Verre Oosten.

Kapitein Van der Hoek  (1915) heeft de wereldzeeën bevaren. In 1934 'rondde' hij Kaap Hoorn als matroos op één van de laatste zeilende vrachtschepen. Dat maakt hem officieel Kaap Hoorn-vaarder. De laatste, want alle andere Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders zijn inmiddels overleden.

Gevaarlijk werk

In 1933 monsterde Pieter aan als matroos op de viermastbark Pamir. Het schip zou een reis gaan maken van Finland naar Zuid Afrika, Indië en Australië om daarna via de beruchte Kaap naar Europa terug te varen.

Het leven aan boord was zwaar. In stormen klommen de matrozen zonder veiligheidslijnen de masten in om zeilen te strijken of bij te zetten. Ook Van der Hoek stond op de ra's van het schip. De eerste maanden vond hij het doodeng. Op zestig meter hoogte in schommelende masten aan zeilen trekken: het was geen pretje.

Ontberingen

Pieter en zijn collega's leefden in het midden van het schip, waar het water hoog langs de reling klotste. Als ze in een storm naar de wc moesten, liepen ze het risico overboord gespoeld te worden door overslaande watermassa's. Maar daar bleef het niet bij. "Het eten was vreselijk. We kregen dag in dag uit 'labskous', een mengsel van wortelen met aardappels en vlees. Sommigen onder ons leden aan scheurbuik en we hadden ook last van steenpuisten. Het was een hard bestaan," verzucht Van der Hoek. Maar hij is trots op het feit dat hij Kaap Hoorn gerond heeft. Want al was de ronding toen het dieptepunt van de reis, tegelijkertijd is het de ultieme zeemansprestatie.

Victorie

De Kaap overwinnen was een uitdaging, dat goldt volgens Hazelhoff Roelfsema voor elke zeeman. "Als je dat haalt, ben je pas een échte zeeman. Uit de beschrijvingen van stuurlui blijkt dat de bemanning zichzelf vaak in kracht en vindingrijkheid overtrof als ze bij Kaap Hoorn kwamen. Ze waren niet immuun voor de ontberingen van kou, nattigheid en uitputting, maar hun doorzettingsvermogen was sterker dan de tegenzin om verder te gaan."

Passagiersbestemming

Tegenwoordig is Kaap Hoorn een geliefde bestemming van passagierszeilschepen. Hazelhoff Roelfsema: "Die gevaarlijke en uitdagende grote zeilvaart om de Kaap inspireert grote Nederlandse charterzeilschepen. Het gebied is heel aantrekkelijk met haar unieke wilde natuur; een fantastisch reisdoel." De situatie is nu wel iets veiliger dan vroeger. Satelliet, electriciteit en meteorologie maken het leven stukken aangenamer voor een schip en haar opvarenden. Pieter van der Hoek houdt zich vanuit zijn leunstoel goed op de hoogte van het reilen en zeilen van de zeezeilschepen. Maar zelf nog eens de Kaap ronden? Dat hoeft voor hem niet meer.

De stichting is erkentelijk voor de toestemming verleend door Radio Nederland Wereldomroep om dit artikel op deze site te plaatsen.

Je wordt niet zomaar 'Kaap Hoorn-vaarder'. In de jaren vijftig bepaalde de Vereniging van Nederlandse-Kaap Hoornvaarders (tegenwoordig: Stichting van Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders) dat je langs de Kaap moest hebben gevaren op een zeilend vrachtschip. In de ogen van de Vereniging was de tocht met een modern zeiljacht en speciale kleding onvergelijkbaar met de barre omstandigheden waaronder de bemanning op zeilende vrachtschepen gebukt ging.

Zie ook Hedendaagse rondingen en reglement rondingen